İnternet hızı genellikle veri transfer kapasitesini ifade eder ve çoğunlukla "bit" cinsinden ölçülür. En yaygın kullanılan birimler megabit ve gigabittir.

• Mbps (Megabit per second): Saniyede megabit anlamına gelir. Çoğu ev internet paketi bu birimle ifade edilir. 1 Mbps, bir saniyede 1 milyon bit veri transferi yapıldığı anlamına gelir. Standart internet kullanımı için (web gezintisi, video akışı) genellikle yeterli kabul edilir.
• Gbps (Gigabit per second): Saniyede gigabit anlamına gelir. 1 Gbps, 1000 Mbps'e eşittir. Çok daha yüksek hızlar sunar ve genellikle kurumsal kullanımlar, çoklu yüksek çözünürlüklü video akışı veya çok büyük dosyaların sürekli transferi gibi bant genişliği yoğun uygulamalar için tercih edilir.
• Kbps (Kilobit per second): Saniyede kilobit anlamına gelir. 1 Mbps, 1000 Kbps'ye eşittir. Daha düşük hızları ifade etmek için kullanılır, günümüzde nadiren ana internet hızı birimi olarak karşımıza çıkar.

Bit ve Byte arasındaki farkı anlamak da önemlidir. Bir byte, 8 bitten oluşur. Bu nedenle, 100 Mbps hızında bir bağlantı, saniyede yaklaşık 12.5 MB (megabayt) veri indirebileceğiniz anlamına gelir. Çoğu dosya boyutu megabayt veya gigabayt cinsinden ifade edildiği için bu ayrım önemlidir.

İnternet hızından bahsederken iki ana bileşen vardır: indirme (download) ve yükleme (upload) hızları.

• Download Hızı: İnternetten cihazınıza veri indirme hızını ifade eder. Web sayfalarını görüntülemek, video izlemek, dosya indirmek gibi çoğu günlük internet aktivitesi indirme hızına dayanır. İnternet paketlerinde belirtilen "hız" genellikle indirme hızıdır.
• Upload Hızı: Cihazınızdan internete veri yükleme hızını ifade eder. E-posta göndermek, bulut depolama hizmetlerine dosya yüklemek, canlı yayın yapmak, görüntülü konuşmalara katılmak (kendi görüntünüzü göndermek) gibi aktiviteler yükleme hızına ihtiyaç duyar.

Asimetrik bağlantılarda indirme hızı, yükleme hızından çok daha yüksek olabilir. Simetrik bağlantılar ise her iki yönde de eşit hızlar sunar ve genellikle işyerleri veya yoğun çevrimiçi içerik üreten kullanıcılar için idealdir.

Sadece nominal hız değerleri değil, aynı zamanda bağlantınızın kalitesini etkileyen başka faktörler de vardır. Bunlar, gecikme süresi (ping), jitter ve paket kaybıdır.

• Ping (Gecikme Süresi): Verinin cihazınızdan sunucuya gidip geri gelme süresidir. Milisaniye (ms) cinsinden ölçülür ve özellikle online oyunlar veya görüntülü konuşmalar gibi gerçek zamanlı uygulamalarda kritik öneme sahiptir. Düşük ping, daha hızlı tepki süreleri demektir.
• Jitter: Pingdeki dalgalanmayı ifade eder. Yüksek jitter, sesli veya görüntülü görüşmelerde kesintilere veya takılmalara neden olabilir.
• Paket Kaybı: İnternet üzerinden iletilen veri paketlerinin hedefine ulaşamaması durumudur. Yüksek paket kaybı, internet bağlantınızın genel performansını düşürür ve uygulamaların düzgün çalışmamasına neden olabilir. Detaylı bilgi için Paket kaybı neden kaynaklanır? sayfasını inceleyebilirsiniz. Ayrıca, Packet loss nasıl anlaşılır? konusundaki rehberimizden bu durumu nasıl tespit edeceğinizi öğrenebilirsiniz.

Bu teknik detayların yanı sıra modem/router kalitesi, ağınızdaki cihaz sayısı, Wi-Fi sinyal gücü ve internet servis sağlayıcınızın altyapısı da bağlantı hızınızı doğrudan etkileyen unsurlardır.

İnternet hızınızı test etmek için çeşitli çevrimiçi araçlar ve uygulamalar bulunmaktadır. Bu testler genellikle indirme hızınızı, yükleme hızınızı ve ping değerinizi gösterir. En doğru sonuçları almak için, hız testini yaparken internete bağlı diğer tüm cihazları devre dışı bırakmak ve mümkünse kablolu bir bağlantı kullanmak önerilir.

Hız testi siteleri dışında, daha derinlemesine analizler için işletim sisteminizin komut istemcisi üzerinden de testler yapabilirsiniz. Örneğin, ping testi ile bağlantınızın gecikme süresini kontrol edebilirsiniz. Komut istemi üzerinden detaylı ping testi yapmak için komut istemi ping testi rehberimize göz atabilirsiniz.

• Modeminizi merkezi bir konuma yerleştirin ve engelleyici objelerden uzak tutun.
• Mümkünse, özellikle oyun veya video akışı gibi yoğun kullanımlar için kablolu (Ethernet) bağlantıyı tercih edin.
• Modem ve router yazılımlarınızı güncel tutun.
• Kullanmadığınız uygulamaları veya arka plan süreçlerini kapatarak cihazlarınızdaki bant genişliği kullanımını azaltın.
• Eski veya kalitesiz modem/router kullanıyorsanız, yeni nesil bir cihaza yükseltmeyi düşünebilirsiniz.
• İnternet servis sağlayıcınızın size vaat ettiği hızı alıp almadığınızı düzenli olarak kontrol edin ve gerekirse destek ile iletişime geçin.